Czy dyrektywa omnibus zmieni e-commerce

Czy doświadczyłeś kiedyś sytuacji, gdy produkt, na który od pewnego czasu polowałeś, wypatrując korzystnej okazji cenowej, podczas długo wyczekiwanej promocji miał zawyżoną cenę? A może laptop po głośnej akcji promocyjnej Black Friday bynajmniej nie okazał się tańszy niż wtedy, gdy kupiłeś go w najlepszej cenie? Od teraz dyrektywa Omnibus ma temu zapobiegać.

Zaimplementowana do polskiego porządku prawnego wraz z początkiem 2023 roku unijna dyrektywa Omnibus nakłada na sprzedawców dodatkowe obowiązki informacyjne. Nowe przepisy mają korzystnie wpłynąć na ochronę praw konsumenta i wyeliminować nieuczciwe praktyki związane z wystawianiem fałszywych recenzji i sztucznym zawyżaniem cen w ramach akcji promocyjnych. Dyrektywa Omnibus ma zapewnić przejrzystość cen w przypadku obniżek, jednocześnie umożliwiając konsumentom podejmowanie świadomych decyzji zakupowych. Przyjęcie zapisów ustawy wymusza jednak wdrożenie istotnych zmian nie tylko na kartach produktowych, ale również w obrębie całego serwisu. Sprawdź, jakie obowiązki nakłada unijna dyrektywa Omnibus na właścicieli sklepów e-commerce.

Unijna dyrektywa Omnibus – najważniejsze informacje i terminy

Głośna w ostatnim czasie ustawa Omnibus to dokładniej Dyrektywa 98/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (Dz.U. L 080 z 18.3.1998, s. 27, z późn. zm.). Ustawa jest znana również pod nazwą Dyrektywa w sprawie egzekwowania i modernizacji i została przyjęta przez polskiego ustawodawcę wraz z dyrektywą cyfrową oraz dyrektywą towarową

Dyrektywa Omnibus weszła w życie już 7 stycznia 2020 roku, a wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej zostały zobowiązane do przyjęcia przepisów niezbędnych do jej wykonania początkowo do 28 listopada 2021 roku. W wyniku opóźnienia (które dotyczy wielu państw UE, w tym m.in. Włoch, Irlandii, Malty czy Słowenii) regulacje zawarte w dyrektywie unijnej obowiązują w Polsce dopiero od 1 stycznia 2023 roku

Nowe zmiany w przepisach dotyczą wszystkich sprzedawców w rozumieniu prawa. Obowiązek ich zastosowania leży zatem po stronie przedsiębiorców, którzy nie pośredniczą w sprzedaży, ale stanowią bezpośrednią stronę umowy z konsumentem. Oznacza to tym samym, że spod zapisów ustawy wyłączone są popularne platformy handlowe i porównywarki cenowe, a także osoby fizyczne zajmujące się sprzedażą internetową. Ważnym wyjątkiem okazują się jednak platformy handlowe, które prowadzą sprzedaż w imieniu innego podmiotu gospodarczego – w takiej sytuacji one również podlegają przepisom dyrektywy Omnibus. 

Po co wprowadzono dyrektywę Omnibus?

Nowe zmiany w prawie powodowane są coraz częstszymi nieuczciwymi praktykami stosowanymi przez niektórych właścicieli biznesów e-commerce. Unijna dyrektywa Omnibus została wdrożona na terenie całej UE przede wszystkim w celu

  • zwiększenia ochrony konsumenta;
  • zapewnienia uczciwej konkurencji między przedsiębiorstwami i oferowanymi przez nich produktami lub usługami;
  • zagwarantowania przejrzystości cen w przypadku obniżek i akcji promocyjnych; 
  • wyeliminowania problemu wystawiania fałszywych recenzji w Internecie;
  • zapobieganie tworzeniu fikcyjnych promocji, czyli sztucznemu podnoszeniu cen, by następnie je obniżyć, imitując w ten sposób atrakcyjną obniżkę cenową. 

Dyrektywa Omnibus – jak zmieni sposób prowadzenia biznesu e-commerce?

Przyjęcie dyrektywy Omnibus z pewnością w znaczący sposób zrewolucjonizuje świat handlu online. Mimo że związane z nią regulacje dotyczą nie tylko branży e-commerce, to jednak nowe przepisy stanowią największe wyzwanie właśnie dla sklepów internetowych, które muszą przygotować się na duże zmiany

Obowiązek informowania o cenie sprzed obniżki

Jedna z największych zmian, która została wprowadzona wraz z ustawą Omnibus, dotyczy obowiązku podawania – obok ceny po obniżce – również informacji o najniższej cenie danego produktu lub usługi, jaka obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni sprzed promocji. W sytuacji, gdy oferowany produkt/usługa znajduje się w sprzedaży mniej niż wskazane 30 dni, wówczas sklep ma obowiązek umieścić informację o najniższej cenie obowiązującej od momentu wprowadzenia towaru do sklepu

Na stronach produktowych rozmaitych sklepów internetowych już można zobaczyć pierwsze przykłady praktycznego zastosowania powyższego przepisu. Obowiązek informowania o cenie sprzed promocji może być realizowany w następujący sposób: 

przykładowa karta produktu - osłonka doniczki sinsay

Źródło: sinsay.com

karta produktu - świeca zapachowa avamay

Źródło: douglas.pl

Podstawowym celem wprowadzenia tego przepisu jest ujednolicenie polityki cenowej i tym samym wyeliminowanie nieuczciwych praktyk związanych ze sztucznym podnoszeniem cen, a następnie ich obniżaniem w czasie zwiększonego popytu, np. w trakcie tzw. Black Friday czy w okresie okołoświątecznym.

Kiedy nie jesteś zobowiązany do stosowania się do dyrektywy Omnibus?

W jakich przypadkach sklep nie jest zobowiązany do wyświetlania dotychczasowej historii cen? Zasada ta nie dotyczy zmian w cenniku, gdy zmiana ceny danego produktu nie ma związku z promocją.

Pozostałe wyjątki, które warto mieć na uwadze, to: 

  • promocje spersonalizowane (np. związane z realizowanymi programami lojalnościowymi);
  • produkty z krótkim terminem ważności lub takie, które ulegają szybkiego zepsuciu, w związku z czym wymagają częstych zmian cen (w szczególności produkty mleczne) – wówczas sklep jest zobowiązany do podania informacji jedynie o ostatniej cenie obowiązującej przed obniżką;
  • akcje upsellingowe (np. oferta dwa produkty w cenie jednego/trzeci produkt gratis itp.).

Jeśli właściciel sklepu zdecyduje się na promowanie obniżki cenowej za pomocą baneru reklamowego, nie ma obowiązku umieszczania na nim najniższej ceny bazowej z ostatnich 30 dni. Taka informacja musi znaleźć się jednak na karcie produktowej.

Ograniczenie nieprawdziwych recenzji 

Opinie o produktach lub usługach pochodzące od fikcyjnych użytkowników to wcale nie tak rzadka praktyka wśród sklepów internetowych, która skutecznie wprowadza w błąd konsumentów. Dlatego ważnym punktem dyrektywy Omnibus jest zapobieganie możliwości wystawiania fałszywych recenzji

W tym celu na przedsiębiorców został nałożony obowiązek informowania o tym, czy i w jaki sposób zapewniają oni autentyczność opinii. Nowe przepisy dążą bowiem do tego, by publikowane recenzje pochodziły wyłącznie od rzeczywistych konsumentów, którzy faktycznie zakupili dany produkt. Jak to wygląda w sklepach online? 

widok opinii ze sklepu mediamarkt

Źródło: mediamarkt.pl

przykladowa zweryfikowana opinia - empik

Źródło: empik.com

W jaki sposób poszczególne sklepy mogą wprowadzić te zasady? Skutecznym rozwiązaniem okazuje się w tym przypadku ograniczenie możliwości zamieszczania opinii wyłącznie do grupy zalogowanych użytkowników. Dzięki temu sklep może z łatwością zweryfikować, czy dana osoba faktycznie jest ich klientem oraz czy zakupiła recenzowany produkt. Taka metoda została zastosowana m.in. przez platformę zakupową Zalando: 

przykładowy komunikat o recenzjach - zalando

Źródło: zalando.pl

Warto przy tej okazji zaznaczyć, że problem kupowania fałszywych recenzji dostrzegalny był również na wizytówkach Google (Profil Firmy w Google) rozmaitych firm. Za tego rodzaju niedozwolone praktyki UOKiK ukarał w 2022 roku już dwie spółki, które zajmowały się handlem nieprawdziwymi opiniami w sieci. Znaczna część z nich dotyczyła fałszywych opinii w Google Maps i lokalnym SEO.

Pozyskiwanie recenzji w Profilu Firmy w Google to jeden z najefektywniejszych sposobów na skuteczną promocję marki i jej oferty. Z tego powodu warto robić to zgodnie z prawem i obowiązującym regulaminem Google. Więcej wartościowych opinii na wizytówce Google to bowiem większa wiarygodność firmy w sieci i większa widoczność w organicznych wynikach wyszukiwania.

Zmiany związane ze sprzedażą produktów cyfrowych

Unijna dyrektywa Omnibus ustanawia ponadto, że kupujący traci przysługujące mu prawo odstąpienia od umowy w chwili spełnienia świadczenia. Zasada ta obowiązuje po spełnieniu określonych warunków. Po pierwsze, klient musi zostać poinformowany jeszcze przed dokonaniem zakupu, że wraz z otrzymaniem nabytego produktu cyfrowego traci jednocześnie prawo odstąpienia od umowy. Po drugie zaś – przedsiębiorca musi potwierdzić, że klient wyraził zgodę na dostarczenie produktu cyfrowego oraz zaakceptował utratę prawa odstąpienia od umowy.

Dodatkowe dane kontaktowe w serwisie

Dotychczas właściciele biznesów e-commerce mieli obowiązek zamieszczania na swoich stronach internetowych informacji takich jak adres siedziby firmy czy adres e-mail. Wraz z wejściem w życie unijnej dyrektywy Omnibus przedsiębiorcy muszą udostępnić w swoim serwisie również numer telefonu do sklepu, dzięki czemu klienci będą mogli łatwo kontaktować się z obsługą np. w celu dokonania zwrotu lub reklamacji czy sprawdzenia statusu swojego zamówienia. Numer kontaktowy powinien zostać umieszczony w regulaminie sklepu, a także w widocznym miejscu na stronie internetowej, np. w zakładce Kontakt. 

Obowiązek informowania o indywidualnym dopasowaniu cen

Przepis ten obowiązuje w stosunku do cen, które są dopasowywane indywidualnie do danego konsumenta w oparciu o automatyczne działanie algorytmów dzielących klientów na poszczególne segmenty. Wówczas cena produktu/usługi może zostać obniżona lub podwyższona na podstawie np. dotyczasowej historii zakupów danego klienta lub jego lokalizacji. W takich sytuacjach konsument powinien zostać poinformowany, że zaproponowana cena została dla niego spersonalizowana

Obowiązek ujawniania płatnej reklamy

Od stycznia 2023 roku przedsiębiorcy mają obowiązek informowania klientów o płatnej reklamie. Mowa tutaj o tzw. ofertach sponsorowanych, czyli sytuacji, w której sklep płaci za to, by oferowane przez niego produkty wyświetlały się najwyżej. 

przyklad oferty sponsorowanej z serwisu allegro

Źródło: allegro.pl

Obowiązek informowania klienta o statusie prawnym sprzedawcy

Regulacja ta obejmuje wszystkie platformy sprzedażowe i zobowiązuje je do umieszczania przy ofercie informacji o tym, czy dany sprzedawca jest przedsiębiorcą, czy osobą fizyczną prowadzącą sprzedaż w wymiarze prywatnym. Fakt ten ma bowiem istotne znaczenie z uwagi na to, że osoba kupująca produkt od przedsiębiorcy podlega ustawie o prawach konsumenckich, podczas gdy kupujący od osoby prywatnej nie ma takiej możliwości. 

widok przykładowego sprzedawcy - screen z serwisu allegrolokalnie

Źródło: allegrolokalnie.pl

Co grozi za nieprzestrzeganie zapisów dyrektywy omnibus?

Art. 4 ust. 3 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług przewiduje następujące kary za niedostosowanie się do przepisów unijnej dyrektywy Omnibus

  • karę finansową w wysokości nieprzekraczającej 10% rocznego obrotu sklepu za rok poprzedni – w przypadku naruszenia przepisów o obowiązku informacji o danych kontaktowych;
  • karę finansową do 20 tys. zł za naruszenie przepisów o obowiązku informowania o cenach produktów i usług;
  • karę finansową do 40 tys. zł, jeśli sprzedawca naruszył przepisy o obowiązku informowania o cenach produktów i usług co najmniej trzykrotnie w ciągu ostatnich 12 miesięcy

Dostosowuj sklep do nowych przepisów – przydatne wtyczki

Jednym z największych wyzwań związanych z unijną dyrektywą Omnibus jest z pewnością obowiązek informowania o najniższych cenach sprzed obniżki z ostatnich 30 dni. Jak zatem poszczególne sklepy internetowe mogą ułatwić sobie to zadanie? Na rynku pojawiły się już dedykowane wtyczki do najpopularniejszych CMS-ów, które warto wykorzystać w celu zautomatyzowania działań. 

Dla klientów WordPress, którzy korzystają z wtyczki WooCommerce, pojawiło się nowe, stworzone na potrzeby nowych przepisów rozwiązanie od WPDesk. Mowa tutaj o płatnej wtyczce typu plug and play, której wdrożenie pozwala na automatyczne wyświetlanie najniższej ceny produktu z ostatnich 30 dni przed promocją. Omnibus WooCommerce umożliwia dostosowanie zarówno treści komunikatu, jak i jego lokalizacji na stronie do indywidualnych preferencji danej firmy. 

Natomiast w przypadku Presta Shop firma X13 udostępniła analogiczny moduł służący do wyświetlania historii cen produktu na karcie produktowej. Wtyczka umożliwia prezentowanie cen na wykresie miesięcznym, bez konieczności ręcznego wprowadzania kwot. Dodatkowo informacja o cenach może być wyświetlana na stronie sklepu tylko w czasie promocji lub też niezależnie od niej. 

Karolina Lipińska

Content Marketing Specialist

W Strategiczni.pl zajmuje się pisaniem rozmaitych treści – z takim samym zaangażowaniem stworzy wyczerpujący wpis o tematyce IT, jak i krótki i przyjemny tekst lifestylowy. Z wykształcenia polonistka, która swoimi wyborami chce udowodnić, że polonistyka nie produkuje wyłącznie nauczycieli. Z czasów studiów pozostało jej jednak zamiłowanie do gramatyki historycznej (słusznie zwanej w kuluarach histeryczną) i wszelkiej maści książek – z zapartym tchem przeczyta nawet zapomnianą Placówkę Prusa. Lubi dobrą kuchnię, ma słabość do czekolady i wciąż wydaje horrendalne sumy na rower miejski.

Autor

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Napisz do nas

Wypełnij to pole
Wypełnij to pole
Wypełnij to pole
Wypełnij to pole

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych.


Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji handlowych.

Uzupełnij wszystkie wymagane pola.

Masz pytania?
Skontaktuj się z nami!

Masz pytania?

Dawid Kasprzyk
CEO

Skontaktuj się