Dostępność stron internetowych, czyli WCAG w praktyce – dlaczego warto wdrożyć te zasady?

Według najnowszych dostępnych danych pochodzących z Narodowego Spisu Powszechnego (realizowanego co 10 lat) w Polsce liczba osób z niepełnosprawnościami wynosi ok. 4,7 miliona i stanowi ok. 12% populacji całego kraju. 

To właśnie z myślą o nich powstało WCAG (Web Accessibility Guidelines). Jest to zestaw międzynarodowych wytycznych określających dobre praktyki w zakresie projektowania stron www oraz aplikacji określające potrzeby wszystkich użytkowników, również osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.

Do niedawna zapewnienie dostępności cyfrowej było obowiązkiem jedynie podmiotów publicznych, ale niedługo przepisy obejmą również firmy prywatne. Co musisz wiedzieć o WCAG i jak zagwarantować dostępność Twojej strony osobom z niepełnosprawnościami? W dzisiejszym wpisie znajdziesz odpowiedzi na te ważne pytania!

Czym są wytyczne WCAG i dlaczego warto je wdrożyć?

Wytyczne WCAG są praktycznymi wskazówkami, które umożliwiają tworzenie contentu dostępnego w odbiorze dla osób niewidomych, niedowidzących, niedosłyszących oraz mających trudności z poruszaniem się, czy zmagającymi się z zaburzeniami intelektualnymi lub poznawczymi.

Spełnianie tych warunków pozwala nie tylko na tworzenie inkluzywnej przestrzeni w internecie, ale również wspiera w budowaniu pozytywnych doświadczeń użytkowników, składających się na UX.

Kogo obowiązują zasady dostępności cyfrowej?

Jeszcze przez najbliższe miesiące w Polsce obowiązują przepisy WCAG dotyczące tylko instytucji publicznych, przykładowo:

• ministerstwa oraz urzędy;
• państwowe jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej;
• jednostki sektora finansów publicznych.

Jednak należy zaznaczyć, że na mocy ustawy wchodzącej w życie od 28 czerwca 2025, obowiązek ten zostanie rozszerzony również na firmy prywatne. Kogo będzie dotyczyć wersja WCAG 2.2?

• sklepów internetowych;
• usług cyfrowych;
• aplikacji mobilnych;
• systemów płatności online.

Jak widzisz obowiązek zapewnienia dostępności produktów cyfrowych dla osób z niepełnosprawnościami obejmie znaczną część biznesów. Jak przygotować się do tej zmiany?

Struktura wytycznych WCAG – cztery filary dostępności

Obecna wersja WCAG opiera się na 4 najważniejszych filarach.

Co dokładnie kryje się pod każdym z tych czynników?

Postrzegalność – jak zapewnić czytelność treści dla każdego?

W tej zasadzie najważniejsze jest zagwarantowanie, aby z Twojej strony internetowej mógł korzystać każdy użytkowników za pomocą dostępnych dla nich zmysłów. W jaki sposób to osiągnąć? Oto kilka propozycji:

• alternatywy dla treści nietekstowych (np. wykorzystanie opisu alternatywnego – tzw. tekst alt – do zdjęć);
• dodać napisy oraz audiodeskrypcje do filmów;
• stosować logiczną strukturę treści (używać nagłówków, wypunktowań);
• stosować wyróżnienia nieopierające się tylko na kolorze;
• zadbać o responsywność, czyli o to, aby strona dopasowywała się do wielkości ekranu, z którego korzysta użytkownik.

Funkcjonalność – dlaczego intuicyjna nawigacja jest kluczowa?

W tym punkcie najważniejsze jest zagwarantowanie możliwości znajdowania i używania funkcji i treści na stornie dla każdego użytkownika, niezależnie od tego, jak nawigują (np. tylko za pomocą klawiatury). Jak zaopiekować ten element?

• Zadbaj o to, aby każdy element i treść na stronie www mogła być obsłużona za pomocą samej klawiatury;
• unikaj migających treści;
• używaj zrozumiałych linków, których treść pokazuje dokładnie, dokąd prowadzą;
• zadbaj o dobrą widoczność każdego elementu, który jest możliwy do wybrania za pomocą klawiatury;
• dodaj możliwość wyłączania i zmiany skrótów klawiaturowych.

Zrozumiałość – prosty język i przewidywalność jako fundament UX

Prosty język jest już od dłuższego czasu sprzymierzeńcem każdej strony, której celem jest bycie przyjazną dla użytkowników. Ten punkt nie powinien zatem sprawiać wiele trudności, jednak czasami okazuje się, że to właśnie krótsze komunikaty i treści stanowią większe wyzwanie. O co powinieneś zadbać, jeśli chcesz, aby język na Twojej stronie był prosty?

• Unikaj trudnych i zawiłych dla użytkowników słów oraz zwrotów (PS doskonałym sposobem na sprawdzenie, czy Twój tekst jest przystępny dla większości osób jest Jasnopis);
• jeśli stosujesz skróty i akronimy staraj się dodawać ich wyjaśnienia;
• zadbaj o spójny wygląd elementów na wszystkich podstronach;
• umieszczaj widoczne i zrozumiałe etykiety przy każdym polu formularza;
• zadbaj o to, aby przy błędach w formularzach pokazywały się komunikaty, co użytkownik może zrobić, aby je naprawić.

Kompatybilność – jak dostosować stronę do technologii wspierających?

Ostatnim punkt polega na dopilnowaniu poprawnego działania wszystkich treści i funkcji strony w różnych programach – zarówno w przeglądarkach, jak i czytnikach dla osób niewidomych. Zadbaj o ten punkt dzięki:

• tworzeniu stron zgodnych z aktualnymi standardami HTML i CSS, tak aby były one obsługiwane przez wszystkie przeglądarki;
• zagwarantowaniu możliwości odczytu treści ze strony przez czytniki ekranu;
• umożliwieniu zgłaszania zmian stanu (gdy np. pojawi się komunikat o błędzie).

WCAG jako przewaga konkurencyjna – co zyskasz, wdrażając dostępność?

Spełnienie wymogów WCAG na stronie internetowej niesie wiele korzyści. Przede wszystkim dbamy o to, aby internet był miejscem przyjaznym dla każdego użytkownika. Dzięki zwiększeniu dostępności stron dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności (m.in. dla osób niewidomych, niedowidzących, niesłyszących, czy z ograniczeniami ruchowymi) eliminujemy bariery cyfrowe i wyrównujemy szanse społeczne. Takie działania nie uchodzą uwadze odbiorcom, dla których inkluzywność i kwestie etyczne stanowią bardzo ważne wartości. 

Jeśli zapoznałeś się z powyższymi rekomendacjami zmian w celu zapewnienia zgodności strony www z wytycznymi WCAG, zapewne nie umknęło Twojej uwadze, że większość z nich pokrywa się z działaniami UX. I tak właśnie jest – intuicyjna nawigacja, wysoki kontrast oraz możliwość korzystania z klawiatury, a nie tylko myszy to czynniki poprawiające ogólne doświadczenia użytkowników. A wytyczne związane z odpowiednią strukturą nagłówków czy teksty alternatywne (tzw. ALT) dla obrazów i grafik to oczywiście jedne z kluczowych czynników związanych z SEO. 

Jak widzisz, wszystko się ze sobą zazębia. Dlatego, jeśli ważne są dla Ciebie kwestie związane z lepszym pozycjonowaniem, czy doświadczeniem użytkowników, dostosowanie strony pod wytyczne WCAG to kolejny klocek w budowaniu profesjonalnej i użytkowej witryny. Nie zapominaj również, że już od 28 czerwca obowiązek spełnienia wymogów WCAG rozszerzy się na firmy prywatne.

Jak wdrożyć WCAG krok po kroku?

Wdrażanie wytycznych WCAG nie musi być skomplikowane ani czasochłonne. W Strategiczni.pl oferujemy naszym klientom możliwość wdrożenia wtyczki, dzięki której użytkownik może włączyć niezbędne dla niego opcje. Jak to wygląda w praktyce?

Krok 1. Umawiamy się na spotkanie i poznajemy Twoje potrzeby. To również czas dla nas na zapoznanie się z Twoją stroną i ustalenie, jakie wytyczne WCAG są już spełnione, a które należy uzupełnić.

Krok 2. Czas na wdrożenie wtyczki na Twojej stronie! Jakie opcje są w niej dostępne?

• Zmiana rozmiaru tekstu;
• możliwość pogrubienia tekstu;
• możliwość zwiększenia odstępu pomiędzy literami;
• możliwość zwiększenia odstępu pomiędzy liniami tekstu;
• ustawienie kontrastu (czarno-biała inwersja oraz wysoki kontrast);
• możliwość włączenia opcji czytania tekstu z obrazka;
• możliwość podświetlenia nagłówków;
• zwiększenie kursora;
• przygotowanie opisu strony.

Każdą zmianę można łatwo cofnąć, a na koniec zresetować, aby wrócić do ustawień “fabrycznych”.

Krok 3. Możesz cieszyć się z korzyści związanych z dostosowaniem strony dla wszystkich użytkowników!

Poziomy zgodności z WCAG – jak dopasować dostępność do potrzeb biznesu?

W ramach wytycznych WCAG obowiązują trzy poziomy zgodności, które określają stopień, w jakim konkretna strona jest dostępna dla użytkowników, w tym również osób z niepełnosprawnościami.

Poziom A – minimalna dostępność

To najniższy poziom zgodności, określa on podstawowe wymagania, jakie muszą zostać spełnione, aby strona była dostępna ogólnie dla użytkowników.

Obejmuje on:

• zapewnienie alternatywnego tekstu dla grafik i obrazów (atrybut ALT);
• unikanie elementów, które wywołują migotanie, co może prowadzić do ataków epilepsji;
• zapewnienie możliwości korzystania ze strony tylko za pomocą klawiatury.

Poziom AA – standard dla większości stron

Poziom wyżej wymaga spełnienia zarówno kryteriów z punktu A oraz dodatkowych wymagań. W wielu przepisach prawnych poziom AA jest określany jako standard dla stron internetowych.

Co obejmuje poziom AA?

• Zagwarantowanie odpowiedniego kontrastu między tekstem a tłem;
• dodanie audiodeskrypcji i napisów do wideo;
• zastosowanie różnych formatów wyróżnień w treści (standardem jest użycie pogrubień, a warto też zagwarantować możliwość np. powiększenia tekstu).

Poziom AAA – pełna dostępność dla każdego

Ostatni i najwyższy poziom zgodności. Obejmuje on wszystkie kryteria z poziomów A oraz AA i kolejne, bardziej rygorystyczne wymagania.

Co wchodzi w skład wytycznych AAA?

• Najwyższy poziom kontrastu między tekstem a tłem (na poziomie 7:1);
• stosowanie krótkich linii tekstu, aby ułatwić odbiorcom czytanie;
• zagwarantowanie różnych sposobów nawigacji po stronie (np. mapa strony, menu, wyszukiwarka);
• uwzględnienie języka migowego w wideo.

Podsumowanie – WCAG jako inwestycja w lepszą przyszłość

Dbanie o dostępność cyfrową stron internetowych wzmacnia wizerunek Twojej marki jako inkluzywnej oraz odpowiedzialnej społecznie. Te wartości są szczególnie istotne dla konsumentów, co potwierdzają dane z raportu Deloitte Global Marketing Trends – prawie 2/3 klientów wybiera marki, które dostrzegają problem nierówności społecznej.

Nie można również zapomnieć o tym, że już od 28 czerwca 2025 r. obowiązek spełniania wymogów WCAG 2.2 zostanie rozszerzony na firmy prywatne. Mamy nadzieję, że nasz przewodnik pokazał Ci, że zadbanie o te kwestie nie musi być skomplikowane i bardzo wymagające. Jeśli masz dodatkowe pytania, odezwij się do nas! Z pewnością rozwiejemy Twoje wątpliwości.